با تمام مسائل ایمنی گفته شده در چند پست قبلی و تجهیزات هشدار دهنده ای که در مسیر ها هنگام عملیات جاده ای اعمال می گردد همچنان شاهد سوانح رانندگی حین عملیات ساخت و ساز جاده ای هستیم.

یکی از ملزومات مهم در این عملیات ها یک نیروی پرچم زن چند متر قبل تر از محیط کارگاه می باشد .

پرچم زن باید  مجهز به لباس های مخصوص بوده و نکات ایمنی را رعایت نماید ، پرچم زن در نگاه اول کاری ساده به نظر می رسد در صورتی که نکات و وظایف بسیاری در تعریف آن نوشته شده است در موارد مکتوب و قوانین نوشته شده ی وزارت راه که به پیمانکاران راه دیکته می شود ، پیمانکاران را ملزم به در اختیار داشتن نیروی پرچم زن با اطلاعات کافی در این زمینه می نماید.

در اهمین نقش پرچم زن باید گفت با توجه به پیشرفت تکنولوژی و ساخت ربات هایی که به راحتی با تابلو یا پرچمی در دست در مکان معلوم مستقر و نقش پرچم زن را ایفا میکنند ، ممنوع بوده و حتما باید نیروی انسانی این وظیفه ی مهم را به عهده گیرد .

در ادامه ویدئویی را خواهید دید که وظایف و ابزار مورد نیاز برای یک پرچم زن را مشخص می کند.

در قسمت قبل از سری آموزش های سایت آذین ترافیک در رابطه با تعاریف دیکته شده از جانب وزارت راه نوشتیم در ادامه به تجهیزات مورد نیاز در حین عملیات اجرایی در راه ها خواهیم پرداخت.

علایم و تجهیزات مورد نیاز

مهم نیست که کار کوچک یا بزرگ است، بر روی زمین اجرا میشود یا در ارتفاع، در تمام کارها به آگاهی دادن و اطلاعرسانی کافی و به موقع نیاز میباشد. در مورد کارهای خاص و غیر منتظره، ممکن است با توجه به مطالعات مهندسی محل کار، علایم و تجهیزات متناسب دیگری نیز مورد نیاز باشد.

علائم پیش آگاهی

اولین علامتی که باید توسط رانندگان رؤیت شود، تابلوی اخطاری “جاده در دست تعمیر است” میباشد که باید با فاصله مناسبی قبل از شروع کارهای راهداری و راهسازی (محوطۀ کاری) نصب گردد. ابعاد و حداقل فاصلۀ آن از ابتدای مخروط محافظکاری با توجه به نوع جاده و حداکثر سرعت مجاز متغیراست.

در جدول زیر فاصله نصب این علامت با توجه به فضای کاری موجود و مناسبترین و بهترین  وضعیت دید رانندگان ارائه گردیده است. تابلوی اخطاری “راه باریک میشود” به رانندگان در مورد کم شدن عرض سوارهرو اخطار میدهد . این تابلو در کنارۀ سمت راست و در جزیره میانی راههای با جدا کننده وسط و بین اولین علامت و شروع مخروط محافظکاری نصب میشود. در موقع اجرای طرح، علایم و تابلوهای قبلی و ثابت موجود که پیامهای متفاوتی را با علایم طرح میدهند، باید بهطور مناسبی پوشیده شوند تا باعث گمراهی رانندگان نگردند.

مخروطهای ایمنی (مخروطی ایمنی – مخروطی ترافیکی – کله قندی ) و چراغهای روشنایی

در محل عملیات اجرایی یک ردیف از مخروطهای ایمنی برای هدایت وسایل نقلیه مورد استفاده قرار میگیرد.

در شب هنگام و مواقعی از روز که به دلیل شرایط بد آب و هوایی دید کافی وجود ندارد، برای ایجاد روشنایی لازم در راه ممکن است، از چراغ استفاده شود. در محلهایی که سرعت وسایل نقلیه زیاد است، باید طول مخروط محافظ کاری ( مخروطی ایمنی – مخروطی ترافیکی ) همانگونه که در جدول زیر مشخص شده است افزایش یابد.

نکته:

1 –مخروط های ایمنی به فاصله تقریبی 9 متر از هم قرار میگیرند.

2 -قسمت اتصال خروجی باید به جز در جایی که یک جزیره موقتی ایجاد شده است تحت زاویه 45 درجه باشد.

3 -وقتی که تمام علایم در جای خود قرار گرفتند باید یک فرد مسئول و مطلع از بین این علایم عبور کند تا (مناسب بودن) علایم، دوباره کنترل شود.

4 -وقتی که کنترل وسایل نقلیه مستقیماً و با استفاده از علایم ایست، آهسته و یا چراغهای راهنمای سه مرحله ای و یا علایم حق تقدم عبور صورت بگیرد، قسمت اتصال ورودی میتواند تحت زاویه 45 درجه اجرا گردد.

چراغهای کهربایی (زرد) چشمک زن که برای آگاهی دادن و هشدار به رانندگان و ترافیک عبوری در مورد مشخص کردن محوطۀ کاری به کار میرود، نباید با ارتفاع کمتر از 1.1 متر و بیشتر از 1.5 متر از سطح سواره رو نصب شود. این چراغها باید در طول شبانه روز همواره فعال باشند.

ناحیه ایمنی

سطح و فضای کاری و همچنین ناحیه ایمنی باید دارای مخروط های ایمنی و نور کافی باشد . هرگز نباید از سطح ایمنی به عنوان سطح کاری و یا برای ذخیره مصالح استفاده گردد.

علایم “از راست برانید” و“از چپ برانید”

در ابتدا و انتهای مخروط محافظهکاری و بر اساس طرحهای ارائه شده، باید تابلوهای “از چپ (یا از راست) برانید” قرار گیرد. قطر این علامت با توجه به سرعت حرکت وسایل نقلیه ای که از کنار محوطۀ کاری عبور مینماید، با استفاده از جدول بالا ( اول ) تعیین می گردد.

حفاظ ترافیکی

برای مشخص شدن عرض فضای کاری توصیه میشود یک حفاظ ترافیکی در داخل ناحیه مخروط محافظ کاری گذاشته شود. این حفاظ رو به سمت ترافیک عبوری قرار میگیرد . در صورت استفاده از وسیله نقلیه پارک شده در جلوی فضای کاری و یا در محل کارهای راهداری که به صورت متحرک انجام میشود، نیازی به استفاده از آن نمیباشد.

علایم تجهیزات اساسی مورد نیاز در عملیات اجرایی و کنترل ترافیک در راهها

حفاظهای مربوط به افراد پیاده

در گودبرداریهایی که در مجاورت محلهای مسکونی و یا عبور عابران قرار میگیرند، برای جلوگیری از سقوط افراد پیاده به داخل گود، باید در طول پیاده رو حصار کافی و غیر قابل نفوذ ایجاد گردد. در محل گودبرداری های با طول زیاد، باید با بستن و اتصال حفاظها به یکدیگر، یک حفاظ پیوسته و یکپارچه و با مقاومت کافی به وجود آید. در صورتی که عمق گودبرداری از 1.2 متر بیشتر باشد، باید ضمن مشورت با ناظر مربوط از حفاظهای با استحکام کافی استفاده شود.

تابلوهای اطلاعاتی

به جز در مواردی که کارهای راهداری با وسیله نقلیه و به صورت متحرک انجام میشود . در هر محوطۀ کاری، باید یک تابلو اطلاعاتی به منظور آگاهی دادن به استفاده کنندگان از راه به کار برده شود . این تابلو باید طوری نصب گردد که دید را کاهش نداده و باعث مسدود شدن سوارهرو و یا پیادهرو نگردد. تابلوی مذکور باید حاوی اطلاعات کافی در مورد کار مربوط (خلاصه وضعیت کاری)، نام پیمانکار، عذرخواهی برای تأخیر در سفر و مشکلات پیش آمده ناشی از محدود شدن عرض جاده و همچنین یک شماره تلفن برای تماس در مواقع ضروری باشد.

علامت پایان کارهای راهداری و راهسازی

تابلوی انتهای کارهای راهداری و راهسازی بر اساس جدول زیر در فاصله 10 تا90 متری بعد از محوطۀ کاری قرار میگیرد.

تجهیزات اضافی

لازم است علایم و تجهیزات اضافی مورد نیاز برای کنترل ترافیک به واسطه موقعیت و محل انجام کار قبلاً بررسی شود. به عنوان مثال بعضی اوقات لازم است علایم هشدار دهنده و اخطاری در هر دو طرف جاده نصب شوند. مثلاً در جایی که علایم سمت راست به دلیل ترافیک سنگین قابل رؤیت نمیباشند، همچنین در آزادراهها و بزرگراهها، علایم اخطاری باید در جزیره میانی نیز تکرار گردند. در بعضی مواقع باید ترافیک عبوری به دلیل عرض محدود سوارهرو و یا حجم بالای تردد مستقیماً کنترل گردد.

روشنایی و قابلیت انعکاس علایم

بر اساس مفاد آیین نامه ایمنی راهها، کلیه علایم ترافیکی به کار رفته، باید در هنگام تاریکی به اندازه روز روشن و مؤثر باشند. بنابراین علایم باید مستقیماً توسط یک منبع نور درونی یا بیرونی و یا با استفاده از مواد و مصالح منعکس کننده (شبرنگ) روشن شوند. شبرنگ علایم باید از نوع رده مهندسی grade Engineer و یا لانه زنبوری intensity High بوده و مشخصات و حداقل بازتاب آن مطابق با استانداردهای زیر باشد:

[ 2تاBS873: Part 6 : 1983 Class 1] و یا [ 5 تا ASTM(D4956)Type VI Class 1 ] همچنین توصیه میشود در آزادراهها و بزرگراهها از شبرنگ لانه زنبوری و در سایر راهها از شبرنگ رده مهندسی استفاده گردد.

لباس مورد استفاده در عملیات اجرایی

کلیه افراد و مأموران در محل کار و سطح جاده باید (در شب و روز) از فواصل دور برای رانندگان به خوبی قابل رؤیت باشند. به همین جهت لباسی که میپوشند باید از قابلیت دید بالایی برخوردار باشد. پوششهای مورد استفاده توسط افراد و مأموران در عملیات اجرایی راهها و کنترل موقت ترافیک، باید با استاندارد 471) EN(BS :1994) در خصوص مشخصات لباسهای با قابلیت دید بالا) مطابقت داشته باشد. لباسهای مورد استفاده و نوارهای منعکس کننده آنها، باید مطابق یکی از انواع مشخص شده در استاندارد مذکور باشد.

منبع : آییننامه ایمنی راهها نشریه شماره ۷-۲۶۷ (ایمنی در عملیات اجرایی) سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور – وزارت راه و ترابری معاونت امور فنی معاونت آموزش، تحقیقات و فناوری

چندی پیش در مقاله ای به شرح اصول ایمنی و ملزومات در عملیات جاده ای پرداختیم در  ادامه ی آن مقاله قصد داریم به جزئیات اصول ایمنی در عملیات اجرایی بپردازیم.

نصب علایم و تجهیزات به اندازه و تعداد کافی و با روش صحیح، برای آگاهی دادن به رانندگان و استفادهکنندگان از راه و محافظت مناسب پرسنل مشغول به کار در حین انجام کارهای راهداری و راهسازی و همچنین راهبندهای موقت که توسط نیروهای انتظامی صورت میگیرد، امر بسیار مهم و خطیری است. نشان دادن تمام حالاتی که ممکن است در حین انجام کار با آن مواجه شویم ، غیر ممکن است ولیکن سعی شده در این نشریه راهکارها و اصول کلی ارائه گردد. اگر کار، محدود به زمان خاصی باشد، ناظران و مسئولان مربوط باید قبلاً با ادارات راه و ترابری و پلیس راه هماهنگی لازم را به عمل آورند. در محوطهکاری و در تمام مدت انجام کار، مأموران و کارگران باید از لباسهای مناسبی که به خوبی در شب و روز قابل رؤیت باشد استفاده نمایند.

محکم کردن علایم به طور مناسب در جای خود

برای محکم کردن و محافظت علایم و تجهیزات، به طوریکه در اثر ترافیک عبوری و سایر عوامل موجود از جای خود حرکت نکرده و ثابت بمانند، باید از کیسههای نازک حاوی ماسه یا دیگر مصالح ریزدانه که فاقد خاک رس و سایر دانههای چسبنده هستند، استفاده نمود. از جدولهای مورد استفاده در کنار پیادهروها، بلوکهای بتنی و اجسام مشابه، لاستیک چرخ اتومبیل و بشکههای فلزی و دپوهای خاک و مصالح و تابلوهای متفرقه و غیر استاندارد به علت خطرناک بودن نباید استفاده نمود. با فاصله مناسبی از شروع محوطهکاری قرار گیرد تا 1 اولین علامت باید با توجه به جدول زیر ضمن ارائه آگاهی اولیه، فرصت و زمان کافی برای مواجهه با وضعیت جدید را برای رانندگان در حال عبور فراهم آورد، همچنین در کلیه موارد باید فقط از علایم مصوب و مورد تأیید آییننامه ایمنی راهها استفاده گردد. علایم مورد استفاده را باید به طور منظم کنترل و نگهداری نمود که جا به جا، تخریب و یا کثیف نشوند. اگر استفاده ازعلایم ثابت، به علت ماهیت کار غیر ممکن میباشد، باید با ناظر مربوط مشورت نموده و راه حل مناسب را با تأیید وی انتخاب و به مورد اجرا گذاشت.

قابل دید بودن علایم کلیه علایم

باید در شبهنگام و یا در مواقعی که محدودیت دید وجود دارد، دارای منبع روشنکننده یا مواد منعکسکننده مناسب بوده و در صورت عدم دید کافی یا در شرا یط بد آب و هوایی و یا در صورت نیاز به علایم اضافی، یا برای به تعویق درآوردن کار، باید با مشاور و یا ناظر مربوط مشورت شود.

علایم اضافی

در راههای با جداکننده وسط، باید علایم در دو سمت راه ب ه کار روند، علایم و حفاظها، نباید به صورت پیچیده، نصب و کارگذاری شوند و یا در زمانی بیشتر از زمان مورد نیاز استفاده گردند. علایم اضافی، باید به تدریج در طول اجرای عملیات جمعآوری شوند.

تمیز کردن

گل و لای و دیگر مواد زائد، نباید در محل اجرای عملیات انباشته شود. محوطه کاری، باید همواره عاری از این مواد نگهداری گردد. ارتفاع نصب علایم لبه پایینی علایم باید 150 سانتیمتر بالاتر از لبه سواره رو قرار گیرد، ولی تابلوهایی که روی پایه های موقت قابل حمل نصب میشوند، ارتفاع کمتری میتوانند داشته باشند، در این حالت لبه پایین تابلو باید حداقل 30 سانتیمتر از سطح سواره رو بالاتر باشد.

نحوه قرار گرفتن علایم

نحوه قرار گرفتن در راههای با جداکننده وسط (آزادراهها و بزرگراهها)، علایم باید در سمت راست جاده (سمت حرکت) به صورتی قرار داده شوند که نزدیکترین لبه آن از کناره آسفالت 120 سانتیمتر فاصله داشته باشد و در جایی که شانه راه آسفالت شده، این فاصله از کناره شانه، میباید 75 سانتیمتر باشد. در این راهها برای تأکید بیشتر، باید علایم در سمت چپ (در رفوژ میانی) نیز تکرار گردند، البته این کار نباید موجب کم شدن تعداد علایم و تجهیزات در سمت راست جاده شود. در سایر راهها کلیه علایم باید در سمت راست جاده قرار داده شوند، به نحویکه نزدیکترین لبه آن از کناره آسفالت و یا در صورت وجود شانه آسفالته، از کنار آن حداقل 75 سانتیمتر فاصله داشته باشد. در جایی که پیچ تند یا شیب عرضی وجود دارد و یا علایم بر روی جداکننده وسط نصب میشو ند، این فاصله باید به 100 سانتیمتر افزایش یابد. آن دسته از علایم که بر روی پایههای قابل حمل، نصب و در عملیات اجرایی طرحهایی که در این نشریه ارائه شده، روی سطح سوارهرو قرار میگیرند، از این قاعده مستثنا هستند.

راهبندها و ایستگاههای موقت بازدید نیروهای انتظامی

اساساً با توجه به اینکه پلیس راه (معاونت راهنمایی و رانندگی و امور حمل و نقل ناجا) مسئولیت توزین بار، حفظ حریم قانونی راهها و تجهیزات نصب شده و اجرای قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی را از طریق پاسگاههای توزین بار و کنترل ترافیک و گشتهای سیار در طول راههای کشور به عهده دارد، سایر نیروهای انتظامی مجاز به ایجاد راهبند و ایستگاه بازدید موقت و یا دایمی به منظور کنترل و یا توقف ترافیک عبوری نیستند، مگر این که ضمن انجام هماهنگی لازم در هر مورد، قبلاً مجوز لازم را از وزارت راه و ترابری (ادارات کل راه و ترابری) و نیز سایر مقامات ذیصلاح اخذ نموده باشند. علیهذا در این گونه موارد و در صورت ایجاد راهبندان به منظور بازدید و کنترل موقت ترافیک، رعایت و اجرای آنچه که در این نشریه آورده شده، به عنوان حداقل مقررات و ضوابط لازمالرعایه، الزامی بوده و مجریان در قبال وزارت راه و ترابری، استفادهکنندگان از راه، حفاظت آنها از آسیبها و جراحات و نیز حفظ اموال آنها از خسارات ممکن، مسئول میباشند.

ادامه دارد …

در جند نوشته ی پیشین ملزومات لازم جهت عملیات عمرانی در جاده ها را مورد بررسی قراردادیم در این نوشته قصد داریم به عملیات عمرانی در 3 لاین همزمان بپردازیم و تجهیزات مورد احتیاات از قبیل بشکه ترافیکی ( بشکه ایمنی ) مخروطی ( کله قندی ) و همچنین فواصل استاندارد در این قبیل عملیات را مورد بررسی قرار دهیم .

امید است پیمانکاران و همکاران فعال در این زمینه  با مشاهده ی این نوع آموزش ها ترغیب به رعایت نکات ایمنی و استاندارد های دیکته شده از جانب سازمان ترافیک و حمل و نقل در عملیات عمرانی گردند که نتیجه ی آن امنیت بیشتر و کاهش تلفات جاده ای می باشد.